Het Jeu de boules veld geeft een Frans tintje aan onze Nederlandse Camping in Gelderland. Gooit u tijdens uw verblijf ook een balletje mee? Velen zullen bekend zijn met Jeu de Boules, een activiteit die we associëren met Frankrijk, vakantie en gezelligheid. Het algemene beeld vertaalt zich vaak naar een schilderachtig Frans dorpje waar oude mannen met alpinopet op het met leem bedekte, door platanen omzoomde dorpsplein spelen. Als kind wellicht met felgekleurde plastic ballen gespeeld of op latere leeftijd met zwaar verchroomde stalen ballen?
Bij ons op de camping kunt u op onze goed onderhouden baan een ontspannen spel jeu de boules spelen
Je zult zien, je waant je dan al bijna in ’s zomers Frankrijk…
Hoe wordt jeu de boules gespeeld?
- Men tekent een cirkel van 35 tot 50 cm op de grond. Een speler van het team dat de toss gewonnen heeft, gooit het but (houten doelbolletje) vanuit de cirkel op een afstand tussen de 6 en 10 meter van de cirkelrand.
- Een speler van team A gooit onderhands en met beide voeten op de grond in de cirkel een boule zo dicht mogelijk bij het but.
- Een speler van team B probeert nu zijn boule dichterbij het but te werpen. De boule van team A mag hierbij worden weggeschoten of het but mag met de boule verplaatst worden. Team B blijft proberen dichterbij te komen tot het gelukt is.
- Komt de boule van team B dichterbij dan is team A weer aan de beurt om dichterbij te komen, men gaat hiermee door tot het gelukt is.
- Zo blijven de teams afwisselend werpen totdat één van de teams geen boules meer heeft. Vervolgens probeert het andere team de resterende boules ook dichter bij het but te werpen dan de boule van de tegenpartij.
- Iedere boule die dichterbij het but ligt dan de beste boule van de tegenstander telt voor 1 punt.
- Het team dat de werpronde heeft gewonnen, werpt het but opnieuw uit vanaf de plaats waar net but ligt en plaatst de eerste boule.
- Het team dat als eerste 13 punten uit de diverse werprondes verzamelt wint de partij.
(bron: NJJB)
Jeu de boules ‘woordenlijst’
Iedere sport heeft zo zijn eigen woordenschat. Wat het pétanque aangaat, hebben we in Nederland al veel woorden en uitdrukkingen uit het Frans overgenomen. De belangrijkste, die door veel spelers worden gebruikt, noemen we hieronder:
- Bâtard
Een punt dat niet goed, maar ook niet slecht is. De tegenstander twijfelt tussen schieten en plaatsen. - Biberon
Hiervan is sprake als de boule tegen het kleine balletje ligt. - Bouchon
Het kleine houten balletje: ‘bouchon’ is een verkleinwoord van het Provençaalse bocho. dat boule betekent; ‘bouchon’ wordt vooral in het gebied onder de lijn Lyon-Bordeaux gebruikt. - Boule farcie
Een boule die is vervalst. Er is met de boule geknoeid, bijvoorbeeld gevuld. - Boule de fort
Een variant van het jeu de boules uit het Maine-Loiregebied. - Boule truquée
Zie boule farcie. - Bouliste
Boulespeler. - Boulodrome
Het speelterrein voor de boulespelers. - Boulomane
Een liefhebber van het jeu de boules. - But
Het kleine houten balletje. Dit woord is in Nederland al sterk ingeburgerd. Onze zuiderburen spreken ook wel van mikballetje. - Carreau
De boule van de tegenstander zo wegschieten dat de eigen boule op die plaats blijft liggen. In Nederland spreekt men ook wel van een ‘blijver’. - Cochonnet
Ook een synoniem voor het kleine houten balletje. Het wordt vooral boven de lijn Lyon-Bordeaux gebruikt. Cochonnet betekent letterlijk varkentje. - Donnée
De plek op het speelveld waar de speler wil dat de boule het eerst de grond raakt. - Doublette
Een team dat uit twee spelers bestaat. Elke speler heeft de beschikking over drie boules. - Fanny
Embrasser, baiser of faire Fanny; alle drie deze uitdrukkingen worden gebruikt, als men een partij verliest met O tegen 13 en dus Fanny’s billen moet kussen. - Jeu Provençal
Een variant van het jeu de boules waarbij de pointeur en de tireur niet met twee voeten in de werpcirkel hoeven te blijven staan. - Mène
Een werpronde (een partij bestaat uit een aantal mènes). - Milieu
De middelste speler in een triplette die zowel kan plaatsen als schieten. - Pétanque
De variant van het jeu de boules die in Nederland wordt gespeeld; pétanque komt van het Provencaals ped tanco, dat ‘voeten gesloten’ betekent. - Pointeren
Het plaatsen van een boule. - Pointeur
De speler die zich toelegt op het plaatsen van een boule. - Portée
Het spelen van een hoge boule die dicht bij het but neerkomt (demie portee = half hoge boule). - Rétro
Een boule vol raken, waarbij de eigen boule iets terugrolt in de richting van de werpcirkel. - Roulette
Het rollend plaatsen. - Sport-boules
Een variant van het jeu de boules die vooral in Lyon en omgeving wordt gespeeld. - Tête a tête
Als er één tegen één wordt gespeeld. - Tireren
Het wegschieten van een boule. - Tireur
De speler die zich toelegt op het wegschieten van een boule. - Triplette
Een team dat uit drie spelers bestaat. Elke speler heeft de beschikking over twee boules.